Dựa trên các tiêu chí khác nhau, tài sản được phân loại thành nhiều nhóm với đặc điểm và quy định riêng. Vậy tài sản được phân loại như thế nào theo pháp luật? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Phân loại tài sản hình thành bất động sản và động sản
Tài sản có thể được chia thành động sản. Để phân biệt hai loại tài sản chủ yếu trong luật dân sự, Bộ luật dân sự dựa vào thuộc tính tự nhiên của tải sản và đặc điểm có thể chuyển dịch bằng cơ học hay không. Cần lưu ý rằng không được nhầm lẫn giữa phân loại tài sản với việc phân loại vật. Vật có thể được phân thành vật di dời lẫn vật không di dời. Còn tài sản được chia thành động sản và bất động sản. Nhận thấy rằng một số các vật di dời lại được coi là bất động sản do sự liên hệ chức năng của chúng với các bất động sản khác.
Điều 107. Bất động sản và động sản
- Bất động sản bao gồm:
- a) Đất đai;
- b) Nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất đai;
- c) Tài sản khác gắn liền với đất đai, nhà, công trình xây dựng;
- d) Tài sản khác theo quy định của pháp luật.
- Động sản là những tài sản không phải là bất động sản.
Bất động sản bao gồm bốn nhóm chính:
Thứ nhất, là các tài sản không di dời được do thế giới tự nhiên tạo lập nên. Đó chủ yếu là đất đai, sông hồ, rừng núi, các khoáng sản dưới lòng đất chưa được khai thác.
Thứ hai, là các tài sản không di dời được do lao động của con người tạo nên. Đó là nhà ở, công trình xây dựng (bao gồm tường rào, hàng rào, ao, hồ, hào rãnh, đê đập các công trình thủy lợi).
Thứ ba, đó là các tài sản khác gắn liền với đất đai, gắn liền với đất đai, gắn liền với nhà ở, công trình xây dựng bao gồm:
– Mùa màng chưa gặt, trái cây chưa hái;
– Cây cối chưa bị đốn chặt;
– Các nông cụ gắn với canh tác và được bàn giao cùng với đất đai canh tác;
– Các đường ống dẫn nước, công trình phụ và các thiết bị gắn
– Các tải sản khác được coi là gắn cố định vào bất động sản bằng các chất liệu kết dính không thể tách ra mà không bị gãy, hư hỏng, hoặc không làm vỡ, làm hư hỏng phần tài sản mà những vật ấy được gắn vào (ví dụ: gương soi gắn cố định bằng xi măng hay thạch cao,…);
– Công xưởng: các thiết bị, máy móc dùng cho sản xuất có trong công xưởng đó (xưởng may, xưởng sửa chữa, xưởng điện, nhà kho).
Thứ tư, đó là các quyền tài sản liên quan đến các loại tài sản được coi là bất động sản nêu trên. Ví dụ: quyền sử dụng đất, quyên sử dụng nhà ở, công trình xây dựng, quyền sử dụng bất động sản liền kề,…
Động sản được xác định theo phương thức loại trừ bao gồm tất cả các tài sản không phải là bất động sản.
Việc phân loại bất động sản và động sản có ý nghĩa sau đây:
– Trong việc xác định các quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu tài sản (các quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu bât động sản được quy định tại các điều từ Điêu 175 đên Điêu 178 Bộ luật Dân sự năm 2015).
– Trong việc áp dụng các thủ tục liên quan đến việc đăng ký tài sản. Theo quy định của Bộ luật Dân sự thì bất động sản được coi là loại tài sản cần được đăng ký. Dựa vào thuộc tính tự nhiên của tài sản, luật quy định như vậy nhằm bảo đảm quyền kiểm tra, giám sát của những cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
2. Phân loại tài sản thành tài sản hữu hình và tài sản vô hình
Tài sản hữu hình bao gồm các vật, tiền mặt, giấy tờ có giá… Tài sản vô hình là các quyền tài sản (quyền yêu cầu, quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất…).
Quyền sở hữu với tất cả các quyền năng cấu thành của nó (chiếm hữu, sử dụng, định đoạt) chỉ được áp dụng đối với các tài sản hữu hình. Ai có quyền sở hữu đối với tài sản hữu hình thì được coi là chủ sở hữu. Còn đối với các tài sản vô hình thì do đặc tính vô hình mà chủ sở hữu không thực hiện được các quyền năng chiếm hữu hay sử dụng theo nghĩa thông thường.
3. Phân loại tài sản theo chế độ pháp lý
Căn cứ vào ý nghĩa của tài sản đối với xã hội về kinh tế, an ninh, quốc phòng, pháp luật phân chia tài sản theo các chế độ: tài sản cấm lưu thông, tài sản hạn chế lưu thông, tài sản tự do lưu thông.
Thuộc nhóm tài sản cấm lưu thông thường bao gồm các tải sản xã hội năng gây phương hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, truyền thống lịch sử, văn hoá, đạo đức, thuẫn phong mỹ tục của Việt Nam, môi trường sinh thái, sản xuất và sức khoẻ của nhân dân.
Thuộc nhóm tài sản hạn chế lưu thông là những tải sản có ý nghĩa quan trọng khác nhau trong nền kinh tế quốc dân, an ninh, quốc phòng… do đó pháp luật có những quy định riêng. Nhà nước phải kiểm soát sự dịch chuyển các loại tài sản đó. Những tài sản này pháp luật quy định không chỉ thuộc quyền sở hữu của Nhà nước mà còn có thể thuộc sở hữu của các cơ quan, tổ chức, công dân. Việc chuyển dịch quyền sở hữu nhất thiết phải tuân theo những quy định riêng của pháp luật. Trong một số trường hợp phải có sự đồng ý hoặc cho phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì hợp đồng mới không bị coi là vô hiệu. Vị dụ: các loại vũ khí thể thao, súng săn, thanh toán bằng ngoại tệ với số lượng lớn…
Thuộc nhóm tải sản tự do lưu thông là những tài sản còn lại và không có một quy định cụ thể nào của pháp luật xác định trực tiếp đối với việc địch chuyển tài sản đó. Pháp luật cũng không quy định cụ thể các phương thức dịch chuyển, nếu có sự dịch chuyển các tài sản này cùng không cần phải đăng ký hoặc xin phép. Bộ luật Dân sự chỉ có những quy định chung về việc dịch chuyến. Những vật này chủ yêu là những tư liệu sản xuất, tư liệu sinh hoạt bình thường.
4. Phân loại dựa trên sự hiện hữm và thời điểm xác lập quyền
Căn cứ vào sự hiện hữu của tải sản mà tài sản được phần thành tài sản hiện có và tải sản hình thành trong tương lai. Khoản 2 Điều 105 Bộ luật dân sự 2015 quy định: “Bắt động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai”. Tài sản hiện có là tài sản đã hình thành. Tài sản hình thành trong tương lai là tài sản chưa hình thành nhưng chắc chắn sẽ hình thành trong gần. Pháp luật đưa ra khái niệm tài sản hình thành nhằm mục đích đẩy nhanh tiến trình xác lập giao dịch có thể xác lập giao dịch đối với các tài sản chưa hìn tại (ví dụ: mua bán vụ mùa sẽ có trong tương lai. tàu biển chưa xuất xưởng,…). Tài sản hình thàn được mở rộng ra cả những loại tài sản đã hình thành nhưng chưa thuộc quyền sở hữu của bên giao dịch (ví dụ: vay tiền để mua nhà đã xây với điều kiện thế chấp chính ngôi nhà sẽ mua đó để bảo đảm cho nghĩa vụ trả tiền vay).
Để được hỗ trợ và tư vấn thêm về thủ tục công chứng, dịch thuật, sao y chứng thực vui lòng liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Văn Hoàn. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách uy tín, nhanh chóng và chuyên nghiệp nhất.
Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN VĂN HOÀN
Địa chỉ: Số 14 Lê Trọng Tấn, phường Khương Mai, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
Hotline : 0986806960 hoặc 091.641.2266
Email: baovietnotary@gmail.com